Ang Bao kag ang Kuneho
ni Anna Cecilia R. Pefianco
Sangka adlaw nagtipon ang mga sapat sa uma sa idalum kang haron kang bahul nga mangga. Ano ayhan ang andang ginapulungan?
Ginakadlawan ni Kardo Kuneho si Ontoy Bao tungud nga mahinay dya maghulag. “Nagalab-ot man ayhan ikaw sa imong paagtunan? Kahinay kanimo maghulag.”
“Huud, eh,” ang sabat ni Ontoy Bao. “Kahambog kanimo. Abi mo haw mapadaug ako kanimo sa parumbaanay?”
Ginhangkat ni Ontoy Bao si Kardo Kuneho para matudluan tana kang leksyon. Nayugit si Kardo Kuneho sa kuon ni Ontoy Bao nga maparumbaanay sanda.
Para nga may kasadyahan man ang mga sapat sa uma, nagsugot si Kardo Kuneho sa paindis-indis. Napilian si Mayok Amo nga mangin tagapamatbat. Gintandaan na kon sa diin masugod kag matapos ang pagasubayun nga dalan kang bao kag kuneho.
Naghinugyaw ang mga kasapatan nga masulung kang parumbaanay kang bao kag kuneho. Ang mga manok nagtukturuok. Ang mga pabo nagtakoltakol. Ang mga gansa naghumlad ka andang pakpak. Ang mga pispis naghapon sa kahoy para makit-an sin-o ang madaug.
Ang mga pisu nagsiriyak, “Si Ontoy Bao!”
Ang mga kanding nagsiringgitan, “Meeee, si Kuneho!”
“Maaaadaug si Bao!” kuon kang mga baka.
Naghanda sanday Kardo Kuneho kag Ontoy Bao sa pagparumba. Nagsikadsikad si Kardo Kuneho ka anang mga kahig. Naglantaw si Bao kay Kuneho kag nagpadiwal ka anang dila.
Nagsinggit ni Mayok Amo, “Isara, darwa, tatlo, dalagan!”
Nagdalagan parayu ni Kardo Kuneho. Daw ginsindihan tana sa anang pagburhot. Yab-ok lang ang nabilin kay Ontoy Bao. Marayu run ang antad kang kuneho sa bao. Para nga maman-an ni Ontoy Bao ano ka karadlawan ang anang ginsudlan, nag-untat ang kuneho para magkaun kang mga hilamon. Kang nabusog, nagpatawhay anay tana hasta nga naturugan.
Nahamuk-an si Kardo Kuneho kag nagadaramguhanun nga natukad na run ang pihak nga bukid, wara man gihapon nakatungatunga si Ontoy Bao. Nagahuraguk tana kag wara na matalupangdi si Ontoy Bao nga hinayninay tana nga ginlabayan.
Ginlubsan lang ni Ontoy Bao si Kardo Kuneho nga mahamuuk sa anang katurugon. Tuman ka dalum ang anang pagturog samtang ang bao marayu run ang anang nalab-ot.
Pagbugtaw ni Kardo Kuneho, naglantaw tana sa palibot kag maghambal, “Matawhay ang dalanun. Wara man gihapon kaagi ang bao.” Wara nakamaan si Kardo Kuneho nga pira lamang ka tikang si Ontoy Bao sa kadarag-an.
Naghinugyaw ang mga sapat kang nakatandug ang mga kahig ni Ontoy Bao sa linya nga nagapatimaan nga nagdaug tana.
“Maaaa! Si Ontoy Bao ang daug!”
“Meeee! Napyerdi si Kardo Kuneho!
Nakita run lamang ni Kardo Kuneho si Mayok Amo nga ginaalsa si Ontoy Bao. Bisan pa madasig magdalagan si Kardo Kuneho, wara na gid naunahan si Ontoy Bao.
Ginbaton ni Kardo Kuneho ang anang kapyerdihan. Natun-an na nga indi magpahambog kag indi pagkadlawan ang kahinay kang iban. Ginbaton na nga nakasala tana kag nagpangayo tana kang pasaylo kay Ontoy Bao.
***