Sa Akun Hardin
ni Maria Milagros Geremia-Lachica
Naman-an ko nagakaturog lang ikaw, nagabarikutot sa idalum ka maputi nga kapay kang Tagraramig, ayhan nagadamgo kang mainit nga pagharuk kang adlaw sa maduagun nga mga katamnan. Sa indi magbuhay, ang imo mga sanga mabugtaw, magitib ang nagaamat-amat siri nga kalunhaw sa paghumlad ka mga dahon. Tag-urogbos run liwan!
Nagaimaw ako kanimo sa pag-abiabi sa bag-ong butlak nga adlaw kang Tag-urogbos. Sa akun paglibot, nasapwan ko sa kilid kang darag nga mga hilamon ang labing una mo nga yuhum.
Gamay nga puti kag lila nga bukad kang crocus, nga sarang mo gid lamang mahimutadan kon ikaw magpakanaba, magluhod sa pagdayaw sa matahum nga patimaan kang pagkabanhaw kang Makaako. Ang dulaw nga mga daffodil nga akun gintanum kang nagriligad nga mga tuig nagrulusot liwan sa pagpanamyaw. Indi magpaurihi ang tanhaga kag makawiwili nga mga bearded iris, tapul, tagum kag puti; “War Chief” ang pinakasiri nga daw dugo-pula.
Ginakalangkagan ko ang pagbukad kang labing maanyag nga duag-rosa, peony pagkatapos kang darwa ka tuig nga paghulat ko nga mamulak. Puti, rosa kag lunhaw ang mga dahon kang tricolored willow, kag sa anang puno nag-urolhot sa pagpasirong ang tagum nga mga grape hyacinth kag bluebell. Angay kang mga banig nga tapul kag rosa ang nagakamang nga mountain phlox, kag kurtina kang masiri nga rosa ang rhododendron. Nagakalipay ang mga kapispisan, nagakinanta kag masaku sa paglupad, nagapangita kang gugma agud may ihalad sa bag-ong human nga pugad. Sa Tag-irinit, ang pugad mapuno kang gugma kag mga bag-ong kabuhi.
Sa pagtagiti kang Tag-irinit, nawili kita sa pagturuk sa mga buyog kag mga alibangbang nga nagapangaluyag sa dulaw nga mga buttercup, rosa nga mga gumamela, kag puti kag tapul nga mga bukad kang butterfly bush. Hamot ang pula kag lila nga mga rosas sa tupad ka puti kag darag nga mga gladiola nga nalipdan kang malagpad nga mga dahon kang bulawan nga mga sunflower. Sa pagtupa kang madamul nga uran, nagarilihay ang dulaw nga mga dahlia kag nagadoroku ang mga hydrangea, daw ulo ka mga madre nga napandungan ka puti. Nanghilam-os man ang maalwan nga shinseiki pears, salamat sa nagakirinapol na nga bunga sa kada tuig.
Sa indi magbuhay, ang lunhaw nga mga dahon mangin darag, bulawan, kag bulaw sa pinakamaduagun nga panahon kang Tagpurospos. Ang mga dahon amat-amat nga magkarataktak sa mabaskug kag nagaramig nga hangin. Panahon kang pagpanghawan kag pagpanapas ka layung nga mga sanga agud manubo liwan sa Tag-urogbos. Mahublasan ang imo mga kakahuyan, ang maputi nga kapay kang Tagraramig magatabon liwan kanimo. Kabay mangin mahamuuk ang imo malawid nga pagturog kag magbugtaw ikaw nga may kabaskug sa padayon nga pagsagod sa mga katamnan. Sa Tagraramig, indi ako makalibot sa paglapak sa imo mga hilamon.
May mga tanum nga magaimaw kanakun sa sulud ka balay sa Tagraramig. Indi sanda mabuhi sa karamig. Ginapasulabi ko ang tanglad, halin sa marayu nga hardin sa akun isla. Nagbalik ako kang Enero, Tagraramig. Ang apat ka mga saha ginbutang ko parayu sa karamig sa sangka baso nga may tubig. Gintanum ko sa plastic nga taramnan kang nag-init run ang panahon. Si Nonoy ang may pag-andam nga nagputos ka mga saha agud isulud sa akun bahul nga maleta. si Nonoy nga may lampas-abaga, lagtum nga buhok, kag may panimuut nga angay kang daraga, si Nonoy nga nabalitaan ko sa hinali lang, wara run ti ginhawa.
Ang tanglad buhi, may bag-o nga mga saha.
***