Inas
ni Anna Cecilia R. Pefianco
Kung hei fat choi! Ikarwa nga bag-ong toig, ang bag-ong toig ka mga Insik, mga kalolohan ko. Sangka kahigayonan ruman nga makapamalandong sa bag-ong kabohi. Sangka kahigayonan nga makapamati para sa paraaboton piro ano bala kon linglingun ko ang akun nga mga inagihan?
Sa ginaistaran ko, doro ang mga kakahoyan, nagararapta ang mga nagahorolog nga mga dahon sa lopa. Adlaw-adlaw doro ang sirilhigun. Ang pagholog kang dahon sa kada adlaw, ang pagsaringsing kag pagbonga ka mga kahoy nagapatimaan ka mga pagbag-o sa dalagan kang kabohi. Kon kaisa nagapanilhig ako ka mga dahon kag raku ang mga painoino ang nagalagaw sa akun paminsarun. Sa lainlain nga mga doag ka mga dahon, sarisari man nga mga paminsarun ang nagalabay. Sa tunga ka nagkarataktak nga mga dahon kag birdi nga hilamon, may mga inas. Inas nga parti kang adlaw-adlaw nga pagpangabohi. Pagwa sa amun balay, may dalan paagto sa mayor nga dalan, may inas ka rowida ka sarakyan. Sa likod ka balay, may inas nga paagto sa ginabantayan ka sarakyan. Sa atobang ka amun balay, may inas nga nagapaagto sa iban pa nga mga kaingud namun nga mga kabalayan.
Sara lang ang inas nga ginaagyan namun paagto kag pahalin sa balay piro may sangka inas pa gid sa atobang ka amun balay, mas kitid. Ginapanilagan ko nga sa amun pagpaagto-pabalik sa balay, daw wara man kami nagaagi sa mas gamay nga inas. Sangka adlaw, may nagmono, “Ay, inas tana dya goro ka mga ayam.” Huud, mga ayam gali ang nagaagi rigto, rapit man sa inas nga amun ginaagyan nga mga tawo.
Ang mga manok ka akun Nanay nagakadora kon kaisa. Hambal ka imaw namun sa balay, “Sawa to goro ang nagkaun sa mga tarin. Ang inas sa mga dahon, daw ginahapay lang. Lain tana kon ginaagyan ka mga kahig ka sapat.”
Ano ang mga inas nga akun ginbilin kang mga nagligad nga mga tinoig ka akun kabohi? Inas bala nga nakapaompaw kang kabudlay ka akun isigkatawo? Inas bala nga may pag-olikid? Inas nga nakapasanag sa kadulum ka iban? Nakapasadya sa kabohi ka iban? Inas nga nagbolig paogwad ka atun katiringban? Inas ka sangka tawo nga gingamit ang ana mga ikasarang? Ano ang inas nga akun ibilin sa pira ka toig nga pagpangabohi rigya sa ibabaw kang kalibutan?
Doro pa ang mga kahigayonan nga makahimo ako ka akun inas bisan pa sa mga tinoig nga hambalun ka horoskop kang Insik nga mabug-at ang akun swirti. Ako ang nagahimo ka akun inas, gani kon ano nga klasi ka inas ang akun ginahandum para sa paraaboton, amo dya ang akun ompisahan nga balayun … kadya run.
- Kataposan -