Salaksakan
ni Maria Milagros C. Geremia-Lachica
Semana kang katapusan nga iksamin. Saku sanda tanan ka pulaw-bugtaw sa mga turon-an. Mga alas-onse sa gabii kang nag-umpisa ka uran.
Nagabasa si Belen sa ginahap-an na nga libro. Si Pangging nagakayaan kag nagahuraguk, ang libro na nahaplak sa anang dughan. Si Dolor nagasandig sa ulunan nga ginbangil na sa dingding, masaku ang baba sa pagkutibkutib, kag burubhay nagtangra sa atup kag magpasiplat sa anang notbuk. Sa uluhan na ayon ang sirado nga dyalosi nga bintana. Sa pinakapunta nga katre si Mayang nagasulat. Nagtindug tana sa urihi agud sirhan ang bintana sa anang uluhan kag kilid.
“Nagaambi. Daw nami run raad magturog ba,” kumod na.
Hinali lang may nabatian sanda nga kulas sa bintana ayon sa uluhan ni Dolor. Nagliso si Dolor sa pagbukas ka dyalosi kag pagturuk sa gwa. Nagabunuk ang uran.
“Ay, ano to man?”
“Maan, sanga ka mangga ra, eh, dyan sa kilid,” sabat ni Mayang nga saku run panguy-ab. “Daw indi run takun kaagwanta. Bay-i dyan kon malagpok sa yawa nga Statistics.”
“Dan, amo ra hay kun-an ta kaw nga indi magbuul kay Fuerte. Terror nga daan ra,” saligbat ni Belen nga nagpungko kag nagaumpisa run ka panghusay ka anang malabug nga buhok. Manogturog run.
“Maan, ano bi hay pwerti gid tana ka gwapo kay Sir,” panghayhay ni Mayang.
Nagkulas liwan sa bukas nga bintana sa uluhan ni Dolor. Gulpi lang may naghugpaas kag naglupad pasulud. Asul kag puti nga may samay nga darag. Salaksakan!
Nagtirinumbo sanda gulpi sa pagdakup kang pispis nga nagasuba-saog ka lupad sa andang kwarto. Ginhawa lang nanda ka pugung sa pagsyagit. Malintian gid sanda kay Tiyoy kon makabugtaw. Si Belen nagsaka sa katre kag gindab-ot na ang pispis sa kahig. Dakup gid!
“Ay, ti, anhon ta dya? Wara basi dya ti mahapunan hay baskug uran.”
May nasapwan nga plastik bag si Dolor sa idalum ka katre. Ginbuksan na dya kag ginsulud nanda ni Belen ang pispis nga nagapulok. Ginbuslot-buslutan nanda ang silopin kag ginhigot sa kahig kang katri ni Belen. Sigi ang pulok ka pispis kag matingil nga nagsiyak.
Nanguyus sanda kang nag-igut kag nagbukas ang gawang dungan sa pagbangon ni Pangging nga namurag-muragan. Nagatudo dya sa pwertahan, daw naudum kag buhay makamitlang antis magngurahab.
“Mmma … mamawww!”
Sa gamay nga ingka kang andang gawang, nasanagan ang nagapatupung nga si Lola Mal-am, nanay ni Tiyoy Pakit nga tag-iya ka balay-darayunan. Nagawayway hasta sa abaga ang pirmi napungos kag bukayun na nga buhok, nagausang-usang ang anang baba nga wara’t unto, tarum ang anang panuruk.
“Buy-i ninyo ra ang salaksakan kag magturorog run kamo!”
Dayon na talikod. Nabatian lang nanda ang anang pagtikang panaog sa hagdan. Nagturukay sanda tanan. Nagsaka-panaog si Lola nga wara’t baston! Nagsiyak liwan ang pispis kag nagbungkaras sanda. Dalidali nga ginbuul ni Belen ang pispis nga nagapulok sa silopin kag ginbuy-an sa bintana. Naglupad dya parayu kag nagkakak.
Natapos gid man ang iksamin. Pagbukas kang sunod nga semestre, puros bag-o nga mga uhayun ang nagapamintana sa balay-darayunan ni Tiyoy Pakit.
- Katapusan -