Si Barsikok kag ang Anang Anghel dela Gwardya
ni Crystal Rose San Juan Espinosa
May sangka lublub nga lugar nga ginhingadlan nga Baryo Malinung. Ang baryo nga dya tama gid ka tawhay. Wara gid ti gamo, wara gid it mabatian nga gasinggitanay, ukon tsismis nga pirmi ginahalinan kang away.
Si Manding Erlinda kag Tay Junior, buhay dun nga gatingub bilang mag-asawa pero hasta tulad wara pa tanda gihapon ti bata kag raku run nga manoghilot kag kon anu-ano pa nga ritwal kag inalbularyo ang anda ginpangtestingan ugaring bisan sara wara gid ti nag-epekto. Pero wara gid tanda pagwad-i kang pagsarig, kag padayon sa gihapon nga nagapangamuyo ang mag-asawa sa Diyos.
“Diyos ko, pagagrasyahe man kami kang bata. Amun gid tana tatapun kag pagapalanggaun. Tuguti lang kami nga magkabata!” ang hugut sa tagipusuon nga anda pangamuyo.
Lipud kananda, may isara gali ka anghel nga nakabati sa andang pangamuyo. Dali-dali dya naglupad pabalik sa langit para paman-an ang Diyos parti sa pangamuyo kang mag-asawa. Ginpamatian kang Diyos ang pangamuyo kang mag-asawa, pinaagi sa paghingyo man kang anghel. Kag gintagna kang Diyos ang anghel nga manog-ubay kag manogbantay sa bata halin sa anang pagkataho hasta tana dya maglab-ot sa edad nga pito ka tuig.
Sobra gid ang kalipay kang mag-asawa kang andang naman-an nga nagabusong run si Manding Erlinda. Daw indi maeksplikar ang kalipay nga nabatyagan ni Manding Erlinda. Pagligad kang siyam ka bulan, nagbun-ag tana kang sangka bata nga laki. Nalipay man ang anghel kang makita na ang anang pagabantayan nga bata, nga manami ang panglawasun kag mapagsik man. Ginhingaranan nanda dya nga Barsikok. Madasig nga nagligad ang mga inadlaw, kag madasig man ang pagbahul kang bata.
Isara ka adlaw, mintras nagapaturog si Manding Erlinda sa anang bata, sugo man kang kakapoy kag kabudlay ka raku nga obra sa sulud ka balay, naturugan man tana kang pagkamuuk-muuk gid. Ang bata nga si Barsikok gali nagbugtaw run kag wara na dya mabatyagan. Nagkamang-kamang si Barsikok sa ana pa lang edad nga apat ka bulan kag hinali lang nga nahulog sa katre. Kag natipungawan si Manding Erlinda sa lagpok nga nabatian. Sobra gid ang anang kakulba kang makit-an nga wara run si Barsikok sa tupad na. Gulpi nga nagbangon si Manding Erlinda kag nakita ang anang bata nga nagakaya sa salug nga semento.
“Ohh…! Abaw, Diyos ko, ang akun bata! ” ang nasambit lang ni Manding Erlinda, dayon hakwat kay Barsikok.
Nagahiribiun sa kakulba si Manding Erlinda nga ginhakwat ang anang bata. Nakulbaan gid tana nga basi nalampus ang ulo kag nagkadiperensya sa pagkahulog na si Barsikok ukon nabarian dya. Dungan sa paghakwat ni Manding Erlinda kay Barsikok, amo man ang paghibi kang bata. May nakit-an si Manding Erlinda nga kolor puti nga bulbol sa tupad kang ginhulugan ni Barsikok. Ana dya ginmulalungan kag nakit-an na nga daw indi ordinaryo nga klase kang bulbol.
“Tama man dya ka bahul agud mangin bulbol kang manok? Pagatipunon ko dya bala kag pagataguon. Basi ana dya ka Anghel de la Gwardya kang akun bata. Indi man pwede sa manok hay indi man makasulud hay sarado ang gawang. Ginsalo bala tana kang anang Anghel dela Gwardya para indi tana masamadan? Andut nga urihi ron si Barsikok maghibi? Ah, taguon ko dya kag ipakita ko kag i-istorya kana magbahul tana!” ang pagpaino-ino ni Manding Erlinda.
Madasig nga nagligad ang lima ka tuig. Hanggud run ang bata nga ginhingaranan nanda nga Barsikok.
Mabuut kag masinadyahun nga klase kang bata si Barsikok. Pagkatapos na uli halin sa eskwelahan, mahilig tana pirmi magsipal sa taramnanan kag didto tana manakup kang mga tumbak-tumbak, tibakla, kag maglagas-lagas ka mga alibangbang nga galupad-lupad lang sa palibot. Mahilig man si Barsikok magsaka sa mga kahoy, ilabi run gid sa bayabas para magpamuksi kang bunga ka dya. Ugaring haros pirmi kada uli na sa andang balay raku tana ti bakiras kag pilas hay pirmi tana gakadagpa sa anang pagdalagan.
Pero isara ka adlaw, natabuan nga bag-o tapos uran gani madanlug ang mga sanga kang bayabas. Sa pagsaka ni Barsikok, gulpyada tana nga nakadapyos kag wara gid tana nakapangaman. Nahulog tana kag wara gid gin-ekspektar nga mabari ang anang kahig.
Sa rason nga marayu ang andang lugar sa banwa, indi lagi madara sa ospital si Barsikok gani ginpahilot lamang dun dya. Ugaring tama gid ang samad nga bari sa tul-an kang kahig ni Barsikok. Ang manoghilot indi gid makasarang magpaayad kag gintinir pa kang anang ginikanan si Barikok sa andang balay kang darwa ka adlaw antis gindara sa ospital sa banwa. Pero naghambal ang doktor nga ind run mauli ang bari ni Barsikok hay wara lagi madara sa ospital. Hasta san-o run nga piang si Barsikok. Indi dun tana makadalagan-dalagan pa para manakup ka mga tibakla kag tumbak-tumbak, kapin pa ang maglagas-lagas sa alibangbang kag magsaka-saka sa mga puno kang kahoy. Ang mga butang nga nahimo ni Barsikok, mabudlay run kana ang maghimo kadya. Gani amo lamang ang kaluya kang bata. Indi run mag-eskwela si Barsikok bisan ano nga pirit kang anang ginikanan kag maestro. Kag ang masinadyahun nga si Barsikok, nagmaluyahun run nga bata halin kato.
Ang mga bunga kang bayabas nga luto nagakahulog run lamang sa lupa, kag maluya dya nga ginalantaw run lamang ni Barsikok. Ang mga tumbak-tumbak kag alibangbang nga kato ginalagas na, kadya makita na lamang kon magtamwa tana sa bintana.
Isara ka gabii, mintras nagabatang si Barsikok, gin-istoryahan tana ni Nanay na parti sa puti nga bulbol nga nakita sa anang ginhulugan katong apat pa lamang tana ka bulan ang edad.
“Anak, abi nimo kang gamay mo, nahulog ikaw sa katri pero wara gid ikaw masamadan hay siguro ginsalo ikaw kang imong Guadian Angel. Didya pa gihapon ang bulbol nga ebidensiya gintago ko gid agud ipakita kanimo.” Kag ginbuul ni Manding Erlinda ang gamay nga karton nga ginsudlan na kang bulbol kag ana ginpakita kay Barsikok. Pero indi magpati si Barsikok nga may Guardian Angel tana.
“Kon tuod gid nga may Guardian Angel ako, dapat sa paghulog ko sa bayabas, ginsalo na ruman ako. Indi pa ako daad piang kadya,” ang may hibubun-ut nga sabat ni Barsikok sa anang nanay.
Lipud sa pagkamaan kang tanan, nagapaluya man ang Anghel dela Gwardya ni Barsikok sa nabatian. Mintras nga indi magpati si Barsikok sa Guardian Angel, indi makabalik sa langit ang anghel patas sa gintagna kana kang Diyos nga magabalik tana sa langit paglab-ot ni Barsikok sa edad nga pito ka tuig. Kay sa edad ni Barsikok nga pito ka tuig, mabuka ang itlog nga nagaputos kang bag-o nga kuyos kang anghel kag amo dya ang anang gamitun sa paglupad pabalik sa langit.
“Pero bahul gid ang problema ko. Paano ako makabalik sa langit hay indi magpati si Barsikok nga tuod ako?” ang maluya nga pagpaino-ino kang Anghel dela Gwardya ni Barsikok, hay kon indi tana makabalik sa langit sa tagna nga oras matunaw tana. Kag nahadluk gid ang anghel sa matabo kon magapabilin si Barsikok nga indi magpati. Tatlo dun lamang ka adlaw kag birthday run ni Barsikok.
Pagkaaga, mintras nga nagabatang-batang si Barsikok sa duyan nga nabitay sa idalum kang mangga kag nagapahuway-huway, nag-istorya ang anang nanay kag tatay.
“Marapit run lang magpito ka tuig ang atun bata, Junior. Gusto ko daad nga bisan gamay lang nga handa preparahan ta man tana agud nga malipay man tana. Naluoy gid ako kana. Umpisa nga napiang tana, nangin maluyahun run tana kag pirmi lang madalum ang paminsarun!”
“Pwede man da, Erlinda, kag imbitarun natun ang anang mga klasmet kang nagaeskwela pa tana! Sigurado nga masadyahan gid si Barsikok natun, Erlinda.” ang may kalipay nga pagpadayon ni Tay Junior.
Ginkasugtan kang mag-asawa nga isugid kay Barsikok ang andang plano. “Bars, anak, naplanuhan namun ni tatay mo nga pagahandaan ikaw namun sa maabot mo nga birthday sa ikapito mo ka tuig. Kag pagaimbitarun natun ang imo mga klasmet kato nga nagaeskwela pa ikaw?”
“Namian man ikaw, To, sa plano namun ni Nanay mo?’’ ang may kaudyak nga pamangkot ni Tay Junior kay Barsikok.
“Huh! Ano pa ra ang pulos kang paghanda nyo ngara bay? Indi run ako malipay pa bisan ano pa nga handa ang ipreparar nyo,” ang buta kang paghibubun-ut nga sabat ni Barsikok.
“Amo gani da, anak, nga paga-imbetarun natun ang imo mga klasmet agud makaimaw mo liwat ang imo mga amigo. Indi nga magpinangasubu kaw lang dyan kag magsagi ka tamwa sa bintana. Naluoy kami ni tatay mo magsagi lantaw kanimo,” ang kuon ni Nanay Erlinda.
“Amo da gani, Nay, nga indi ako gusto! Indi ko gusto nga kaluoyan nyo ako kag kang mga amigo ko, hay masubuan lang ako sa gihapon nga makita tanda gasipal kag nagalagsanay mintras ako bisan anhon ko ka gusto nga mag-imaw kananda magsipal indi ko mahimo kay man piang ako kag wara run tsansa pa nga makapanaw pa ako. Indi man lang ako makahalin dya sa napungkuan ko!” nagatararamos ang luha mintras ginahambal ang hibubun-ot.
Maluya nga gapamati lang ang anghel sa panugidun ni Barsikok. Nawad-an run kang pagsarig ang anang ginabantayan. Pati ang anghel nagakaapektuhan nga kon basi indi run gid magtubo ang pakpak na kag indi run tana makalupad pa pabalik sa langit.
Isara ka hapon, matawhay ang tyempo kag sa bintana ruman si Barsikok nagatamwa. Nagdesisyon ang anghel nga magpakita kana.
Nahangyus gid si Barsikok sa gulpi lang nga may nabatian tana nga nagahambal. Sa pagkanami-nami kang limug sa pamatin-an kag daw nagakanta. Sa pagbalikid ni Barsikok, nakita na ang anang Anghel de la Gwardya!
“Huh! Sin-o kaw? Ano kaw nga klase kang taho?”
“Barsikok, ako dya ang imong Anghel de la Gwardya. Indi kaw magkahadluk!”
“Anghel de la Gwardya!?” ang indi makapati nga pamangkot ni Barsikok.
“Huud. Ako ang ginpadara kang Diyos Amay sa langit nga magabantay kanimo,” ang sabat kang anghel.
“Matuod gid man gali ang kuon ni Nanay nga may ginpadara ang Diyos nga anghel halin sa langit para magabantay kanakun. Pero, kon matuod kaw nga anghel nga manogbantay ko, andut nga gintugutan mo nga mahulog ako sa bayabas nga ginhalinan kang akun pagkapiang? Ano kaw klase nga manogbantay? Ginpabay-an mo ako. Wara kaw kamaan kon ano kasakit kag kasubu ang nagligad nga darwa ka tuig nga didya lang ko sa bintana kag nagalantaw lang sa mga tumbak-tumbak kag tibakla nga gusto ko dakpun? Kon ano ko ka gusto nga magdalagan-dalagan kag magrigos sa uran. Kon ano ko ka gusto nga magsaka sa bayabas kag magkaun kang anang bunga. Kon tuod kaw nga Anghel dela Gwardya ko, daad ginsalo mo ako sa paghulog ko sa bayabas kondi wara ako mapiang!” ang panambitun ni Barsikok nga nagatarangisun kag puno kang hibubun-ut sa anang Anghel dela Gwardya.
Pero wara na gid madiparahanan nga ang pakpak kang anang Anghel dela Gwardya sa nawala bari gali.
“Barsikok, pasensyaha ako kun wara ko ikaw masalo kang paghulog mo sa bayabas. Kita mo man siguro nga bari ang pakpak ko sa nawala, gani pasensyaha gid ako!”
Amo palang kang makita ni Barsikok nga bari gali ang pakpak kang anang Anghel dela Gwardya. Kag nadumduman na ang bulbol nga gintago ni nanay na. Dali-dali nga ginbuul kag ginpakita ni Barsikok sa anang anghel de la Gwardya.
“Ang bulbol nga dya nakita ni Nanay sa tupad ko kang apat pa lang ako ka bulan nga nataho, kang magkamang ako kag nahulog sa katre. Ang pagpati ni Nanay nga ana kuno dya ka Anghel dela Gwardya ko! Imo gid man bla dya?” ang maid-id nga pamangkot ni Barsikok.
“Huud. Akun gid man ria nga mga kuyos nga da,” ang sabat kang anghel. “Nabari ang pakpak ko kang pagsalo ko kanimo. Amo da kon andut wara ko ikaw masalo kang paghulog mo sa bayabas hay mahinay run ang paghulag ko kag indi dun ako makalupad kang mayad. Kag nagakasubo gid ako kang imong nadangtan nga napiang ikaw. Pasensyaha gid ako!” ang may kaluoy kag maluya nga pagpamatuod kang anghel.
“Tatlo run lang ka adlaw kag mapito ka tuig kaw run, Barsikok. Gusto hambalun nga may tsansa pa nga magtubo liwat ang kuyos ko kun magpati kaw lang nga may anghel nga ginpadara ang Diyos para magabantay kanimo umpisa sa pagkataho mo hasta nga mag-edad ikaw ka pito ka tuig. Kag kon matabo da, may tsansa gid nga makalupad ako kag makabalik sa langit. Pero mahimo lang da, kon hugut sa tagipusuon mo ang pagpati nga may gintagna ang Diyos sa kada taho nga anghel para magabantay kananda,” ang dugang pa gid nga paglaygay kag paathag kang anghel.
“Bahala kaw. Indi ako magpati nga matuod kaw kag ginpadara kaw kang Diyos nga para magaubay kag magabantay kanakun. Kag kon matuod kaw nga anghel, may gahum ikaw nga makabalik sa langit para makaimaw mo ang Diyos,” ang maawut nga pagpangontra ni Barsikok.
“Duro gid nga salamat, Barsikok, kon amo gid da ang imo kagustuhan. Pero indi ko ikaw mapirit sa amo lang da kadali. Ang itlog nga nasudlan kang akun bag-o nga mga kuyos kisra lang gid mabuka sa sulud kang kada pito ka tuig. Kag ang imong bug-os sa tagipusuon nga pagpati kanakun amo lang gid ang yabi nga makabuka kang itlog. Kon indi kadya mabuka, magahulat ruman ako kang dugang nga pito pa gid ka tuig. Kon indi pa gid… matunaw ako,” ang pagpatpat kang anghel kay Barsikok, dayon gulpi lang dya nadura.
Indi maintindihan ni Barsikok ang anang ginabatayag. Naluoy man tana sa anghel nga anang naistorya pero nagapangibabaw gid ang anang pagsunggod nga wara tana mabuligan kang anang Anghel dela Gwardya sa anang pagkahulog. Ginbutang ni Barsikok ang mga kuyos kang anghel sa anang dughan kag ginpirit nga magpati nga mabuligan na ang anang Anghel dela Gwardya nga makabalik sa langit bisan pa piang tana. Kag dya paagi sa anang hugut kag matuod-tuod nga pagpati nga may Anghel dela Gwardya gid man. Pero para kana daw mabug-at gid himuon.
Ikatatlo run nga adlaw. Nag-abot run ang adlaw kang pagkataho ni Barsikok, kag amo man dya ang adlaw kang pagbuka kang itlog kang kuyos kang anghel. Mintras nga nagasinadya ang tanan sa pagkinan-anay, patago nga ginsipit ni Barsikok ang anang tungkod kag magsaka sa anang kwarto. Ginbuul na ang bulbol kang anghel sa idalum kang anang ulunan kag ginduut dya sa anang dughan, dungan kang pagpangamuyo nga kabay pa mabuka run ang itlog nga nagatabon sa kuyos kang anang Anghel dela Gwardya agud makabalik run dya sa langit. Nagaturo ang luha ni Barsikok sa pagpasalamat sa Diyos nga ang kada bata gali gintugruan na gid kang andang Anghel dela Gwardya nga magabantay pirmi kananda.
Mintras nga nagapangmuyo si Barsikok, gulpi lang nga nagsanag ang palibot kag ang mga kuyos kang anghel gulpi lang man nga nagturubo. Daw kirab lang kang kamera ang kasanag nga nag-agi, kag likum sa tanan masadya nga naglupad ang Anghel Dela Gwardya ni Barsikok pabalik sa langit. Masinadyahun dya hay ang bata nga anang ginbantayan hugut gid nga nagapati nga may anghel gid man nga ginpadara ang Diyos sa pagbantay sa kada isara sa mga kabataan didya sa lupa.
Natapos ang kasadyahan sa birthday ni Barsikok kag naubos run parauli ang anang mga bisita, pero naluyahan gid tana sa matuod nga natabo. Wara run magpakita kana ang anang Anghel dela Gwardya. Gusto na gid raad maman-an kon nagtubo gid man bala ang mga kuyos kang anghel ukon wara. Indi gani, masugid man lang kana kang anghel kon nabuka gid man ang itlog ukon wara. Ugaring, naturugan lang si Barsikok wara gid ti anghel nga nag-abot. Sa damgo, nagkit-anay kuno si Barsikok kag ang anang Anghel dela Gwardya, kag gintugro kang anghel ang buka nga itlog kay Barsikok.
Pagmukra ni Barsikok kang anang mga mata, nakit-an na ang masilaw nga taho nga puro puti ang suksok nga nagatindug sa kilid kang anang katre kag nagayuhum. Gulpi lang nga nagbangon si Barsikok kag ginmulalungan ang nagatindog.
“Guardian Angel ko!” ang buta kang kalipay nga nasambit ni Barsikok. “Nagadamgo pa haw ako?”
“Bugtaw run ikaw, Barsikok. Kabii kaw pa nagdamgo. Aga run kadya,” ang masadya nga sabat kang Anghel dela Gwardya ni Barsikok.
Sa kasadya ni Barsikok, gulpi lang tana nagtindug kag magkupkup sa anang Anghel dela Gwardya. Gindapit kang anghel si Barsikok kag nagdlagan tanda pagwa sa balay kag magdiretso sa taramnan kag didto ginpalibutan si Barsikok kang mga alibangbang, tumbak-tumbak, kag tibakla, amo man kang iba pa gid nga mga kasapatan. Dayon ang anghel amat-amat nga naglupad pabalik sa langit, kag si Barsikok masinadyahun nga nagbabay sa anghel.
Indi maintindihan nanday Tay Junior kag Manding Erlinda ang andang himuon kang nakita nga makapanaw run si Barsikok kag bukut run tana piang. Nagadalagan si Barsikok paagto sa anang nanay kag tatay kag nagkupkupanay tanda nga tatlo.
“Barsikok, anak, palangga kaw gid namun.”
“Palangga ko man kamo, Nay, Tay!”
Kag nagpangamuyo kang pagpasalamat ang magpamilya. Napamatud-an nanda nga ang kamayad kang sangka taho, may kamayad man nga kabaylo.
- Katapusan -
* Litrato: Halin sa http://www.angelsarenearus.com/blog/topics/prayers/ ni Linda F. Torres.