Ulitawo
ni Elsed S. Togonon
Sa daray-ahan kang Casay, amo dya ang akun ginapanumdum sa tion nga ang kapalaran magdihon sa atun pagkitaay. Abi-abi lang dya ….
I
Kon ginabutung ako kang nagabaruron nga yab-ok kag ginasulay kang kagahud kang Manila, masiplatan ta ikaw ayhan sa mga nagadinagusu nga mga kalag sa dalanun kang Ayala Avenue ukon sa paradahan kang mga van pa-Las Piñas? Basi pa lang bay, taga-Las Piñas kaw gali. Daad lang.
II
Kuno abi, wara mo ako nakilala. Sa pagkamatuod, indi natun kilala ang sara kag sara. Baratyagun ang nagatabid sa atun pagkilalanay. Wara kita it mga nawong. Ugaring ginabutung ikaw parapit kanakun. Sa paglinango-lango kang kapalaran, nagpungko ikaw sa akun tupad. Darwa pa lang kita nga mga pasahero. Nagpasiplat ikaw kanakun kag nagyuhum it madasig. Namasnahan ko sa nagahinag mo nga pungyahun sa bintana kang van. Abi mo wara ko nakita. Nagbalus ako kang mahinay nga igham. Liwat ikaw nga nagbalikid kanakun. Nagtabuay ang atun mga mata, nagpamangkot – pamilyar ang imong itsura, sa diin ta kaw gani nakita, a? Dayon nagtukar ang kanta nga “Love Yourself” ni Justin Bieber. Amat-amat nga nagraku ang mga pasahero.
III
Nag-agi ang van sa Roxas Boulevard. Lain ang ruta nga anang gin-asoy. Makatanhaga hay masami sa EDSA dya gaagi. Sa Manila Bay, nanimuron run ang adlaw sa duag-kahel nga gal-um. Patas natun nga ginalantaw ang pagsalup ka dya. Ukon ang mga magkahagugma nga nagadugsinganay sa baluster. Ginahandum mo ayhan nga imaw mo ang imong pinalangga? Sa padayon nga pagbyahi kang van, may ginkuot kaw sa imong knapsack. May ginkuot man ako sa akun sling bag. Kalinung ang nagpatunga kanatun nga darwa luwas lang sa ambahanun sa radyo. Ginparapamatyagan ko ang amat-amat nga pagtukab kang imong bibig kag sa paglantaw kang akun ginakaptan. “Kafka on the Shore.” Tango lang ang akun balus kanimo. “Colorless Tsukuru Tazaki and His Years of Pilgrimage,” muno ko paglantaw sa ginakaptan mo nga libro. Dungan gali natun nga ginabasa si Haruki Murakami.
IV
Abi natun, sa atun pagkitaay sa van ang tanan nag-umpisa: ang atun pagtukib kang mga likum kag pagsugid kang atun kinaadman. Ugaring ginapirit kang akun hunahuna nga nakita ta run ikaw. Indi ko lang matandaan. Sa pag-agi kang van sa Baclaran, ginlingaw natun ang atun kaugalingun sa pag-istorya nahanungud sa atun mga propisyon. Patas ta gali nga Lit Major. Ugaring nagaobra run takun sa iAcademy kag ikaw, copywriter sa sangka ad agency sa Zuellig Building. Mahilig kaw man gali sa musical kag Spring Awakening, Wicked, kag Next to Normal ang imong mga paborito. Ako amo man. Namian kaw kang mga kanta ni Troye Sivan. Ako tana nagapamati kay Matt Doyle. Dayon mahinay mo nga ginsumbag ang akun abaga, nga daw kuryinti nga naglatay sa akun ugat. Nanguyus kaw sa imong ginbuhat. Ako takun naurungan. Ginkadlaw gid lang natun ang atun nabatyagan. Nagadulot ang turuk kang mga pasahiro sa andang pagpanilag kanatun nga darwa.
V
Nalumus kita sa pag-ambitanay kang mga sugidanun nahanungud sa atun kabuhi. Daw sa sangka kudlis lang gulpi natunaw ang palibot kag nabilin kita nga darwa sa lawud kang kasadya. Ginapangayo ko nga indi makalab-ot ang van sa Casimiro. Daad indi pa ikaw manaog. Amat-amat nga nagparanaog ang mga pasahero pagdangat sa Zapote. Darwa ruman kita ang nabilin. “San ka?” “Casimiro.” Nagharakhak kaw gid pagkamaan mo nga sa Casimiro ako nagauli. “Eh, taga-dun din ako, e.” Urihi gid lang natun naman-an, atubangay lang gali kita apartment. Nasabat gid man ang akun pamangkot. Tingala ko man nga daw buhay ko run ikaw nakita. Alas syete run kang dungan natun nga gin-asoy ang aragyan pasulud sa subdivision. Liwat nga naglinung. Dayon mo untat panaw. Nagtangra ikaw sa langit kag ginlantaw ang ugsad. Nagduko takun. “Wil … Wil ang pangalan ko. Ikaw?” “Jay.” Kag padayon kita sa pagpanaw pauli sa atun mga balay samtang ginaiwagan kita kang bulan nga saranhun nga saksi sa pagbuskad ka bulak kang atun baratyagun. Bag-o natun ginsarado ang atun mga gawang, ginparapitan mo ako. Daw linibo ka mga alibangbang ang nagkurulas sa akun busong, sa pagduut kang imong palad sa akun butkun.
VI
May nagpugung sa akun paminsarun – indi dya mahimo. Ugaring urihi run ang tanan. Ginlamon kita kang kapawa halin sa ugsad. Bisan pa ano ko kalikaw, nabulag run ako dara kang sirak kang atun baratyagun. Abi ko sa nagligad nga hitabo nag-umpisa ang tanan – ang akun handum nga makita ang imong nawong sa tunga kang masiuk kag mariit nga talon kang Manila.
VII
Ang masubu, abi-abi lang dya. Hay may mga gugma nga indi dapat matabo sa matuod nga kinabuhi. May mga tinuga nga nagakilalanay bag-o pa man sanda magkitaay. Ako. Ikaw. Nagahulat ako kanimo sa daray-ahan kang Casay.
Amo dya ang matuod.