Parigos
ni Danny S. Tabuyan
Aga kang pararigos tapos kang lubung ni Lola Taling, nagamuringaw lang ang itsura ka mga bata hay sanda ang nasumukan ka pamuring kang gabii nga ria hay sanda ang mga paraturog. Nagatingala sanda pagbugtaw nga nagauruk-ukan ang mga singgurang ka kadlaw nga nagaturuk kananda. Kang mamulalungan nanda ang itsura kang andang kapariho nga mga bata nagtalangkaw man sanda hay namarasmasan nanda nga buta sanda kang mga tap-ing.
“Hala! Pagbukaras run kamo kag manghimus hay mapanaw run kita sa suba ka Dalanas! Tipuna nyo run ang mga burnakan kag pamagtunga, hay buhay-buhay malarga run kita,” ang sugo ni Manding Maring, ang subang nga bata ni Lola Taling.
Ginpatawag na dayon si Lolo Mente, ang agot nga bugto ni Lola Taling, piro amo ang pinakamal-am nga nabilin sa pamilya.
“Ay, Tay, “ ang ang kuon na sa mal-am kang mag-abot dya, “daw wara timo nagasaku haw, indi timo magtawas hay?”
“Daw indi lang siguro ako, hay daw ginakurum ako, kamo lamang parigos,” ang malagday nga sabat ni Lolo Mente.
“Ay, sus, ah! Ti sin-o lamang bay ang mauna nga maglusong sa suba agud magpaanod kang mga gamit ni Nanay?” ang pasintud ni Maring.
“Ikaw lamang run, eh, ikaw man ang gurang nga bata,” ang sabat kang mal-am.
Mapainumudun lamang nga naghipus si Maring. Nagpanaw ang bagon sakay ang mga mapararigos sa Dalanas. Ang mga nabilin amo ang mga nagahimus kang irigmaun kang mga nagpararigos.
Nagagirinual lang ang mga bata kang mag-abot ang bagon kang mga nagharalin sa suba. Ang mga hamtung mansigbakwag kang andang mga binagtung kang mga binunakan. Nakaplastar dun ang mga pagkaun sa labug nga lamisa sa sirong kang balay. Tungud bukun gid ti ligwa ang lugar, ang mga reserba nga pagkaun kag mga irimnun ginbutang sa ibabaw nga bahin kang balay sa kawayan nga salug.
Nagsirbi sanda ka pinapple juice nga may simbog nga Ginebra para sa mga hamtung. Natirawan dya ni Lolo Mente kag nadimat. Nangita tana kon diin pa makabuul kang amo to nga irimnun. Ang tanan nagasurbaku lang kag ang mal-am nagasagad ka uman-uman kag irimnun. Kag ginhambalan tana kang isara sa anang mga apo nga maghulat lang hay indi sanda ka arapal hay raku ang andang mga bisita, piro indi gid maurhat ang mal-am.
Nagsugo si Manding Maring sa sangka bata nga bul-un ang dugang nga mga kutsara kag tinidor sa aparador sa ibabaw. Kag nagdalagan man ang matinumanun nga bata. Nasalapay na kang pagbukas na kang aparador ang bahul nga pistil kang irimnun kag natumba dya kag naula.
Sa hinali lang nagtiyabaw si Lolo Mente sa pagkahangyus, “Ay, tabi! Indi abi kamo pagpamurugso! Sangka baso lang ang akun ginapangayo, sangka baldi gid inyong itugro?!”
Nagbaralikid ang mga tawo nga nagairigma kag nagmurarat ang andang mga mata sa nakita.
Si Lolo Mente ang narigos kang irimnun nga nabuhos!
- Katapusan -