Kar-on Lang
ni Ara Abigail E. Ambita
Sa matawhay nga lugar ka Efeso sa tyimpo ka tag-arani, nagabirinuligay ang mga tawo kag masinadyahun nga nagakirinanta sa taramnan, ginasaulog ang bag-o ruman nga rigalo ka Ginoo, ang tyimpo ka pagpasalamat kag tyimpo ka paghalad. Madapugan ang mahamot nga minudo, tinola, kag iba pa nga mga putahi nga raha ka mga nanay, kag mabatian ang manami nga musika ka gitara nga ginatukar ka mga tatay. Rugto man ang mga kabataan nga nagasinaot kag nagasinadya.
Maswirti gid ang banwa ka Efeso nga padayon ang pagpauran ka Ginoo ka duro nga kahigayunan sa mga tawo para mag-ugwad ang anda pangabuhi, gani bahul gid ang pasalamat kang kada isara kananda.
Piro may sangka bata nga nagangaran Morin nga tam-an gid ka sutil.
"Morin! Tama run ra nga sipal dyan. Tindug run kag magtawas sa silibrasyon," hambal ka tatay ni Morin.
"Kar-on lang ko, Tay!" hambal ni Morin.
"Morin! Dali dya anay kag buligi ako para matapos ko run ang mga alat nga darar-un ta sa silibrasyon" singgit man ka nanay na.
"Kar-on lang, Nay!" sabat man ni Morin.
"Kaina kaw pa nga kar-on, kar-on lang! Tindug run dyan kag buligi to si Nanay mo!" pangara ka tatay na.
Ginbuligan ni Morin si nanay na nga obrahun ang mga alat nga nagakusmod kag nagatararawis ang ana bibig. Nagabalikbalik sa ana paminsarun ang tagbalay nga damang nga ana ginapaupas. Ano run lang bay kon maobra pa tana ka alat, ti indi ka praktis ka upas ang ana mga hinuptanan. Gani wara pa sangka minuto nga nakapungko tana, ginbayaan na run ang ginapaobra ka ana nanay kag nagbalik sa ana mga damang.
"Morin! Wara pa gani matapos to ang ginapaobra ko nagsipal kaw pa gid dyan," pangara ka ana nanay, nga gintablug ang tagbalay na nga mga damang.
Nagaturuturo ang luha nga nagbalik sa kusina si Morin kag ginrara ang nabilin nga mga alat, nagasulud sa ana pinsar nga daad iba run lang ang ana nanay kag tatay agud wara run ti nagasagi sugo kana, kag daad wara run lang ang silibrasyon para indi na run kinahanglan magrara ka mga alat.
Rapit run lang matapos ni Morin ang ginaobra kang may nakita tana nga damang nga nagakamang sa idalum ka dapog. Ginbayaan na ang mga alat kag ginsundan ang damang piro sa indi na malat-an nga mga hitabo, kadasig nga naglagyo ang damang paagto sa kakahuyan. Dayon man nga dalagan ni Morin asta nga madakup na ang damang, piro nakalab-ot run tana sa madulum nga lugar kag indi na makita ang ana palibot. Gintirawan na mangapkap sa kadulum piro wara tana ti makaptan. Kang ginlibot na ang ana panuruk, may nakita tana nga istranghiro nga may dara nga kingki kag nagapaagto sa diriksyon ka sapa.
"Manong! Manong!" singgit na sa istranghiro piro daw wara lang tana nabatian.
Nagdalagan liwan tana para ilagsun ang istranghiro kag mangayo ka bulig pabalik sa anda lugar piro dasig man ang dalagan ka istranghiro. Sa kadulum wara na makita ang bato sa ana aragyan amo nga nakasandad tana kag nahulog sa sangka buho.
"Nay! Tay! Buligi nyo ko!" singgit ni Morin piro wara ti nanay kag tatay nga nagparapit kana.
Nahulog tana sa maramig nga tubig nga daw pirit nga ginabutung ang ana mga kahig paidalum. May nakita tana nga kahoy nga ana gingamit agud maglutaw paagto sa binit. Ginkupkupan na ang ana kaugalingun nga nagakurudug sa karamigun ka palibot. Nagahuruni ang mga pangka nga daw nagakaradlaw sa indi malat-an nga istorya. Nagarapit nga nagarapit ang mga huni. Mga pangka! Nagarulumpat paagto kana. Dayon man tana naglagyo kag nanago sa likod ka dahon ka mga dagmay. Ginlibot na ang ana panuruk para mangita ka mas mataas pa gid nga lugar. Nakita na ang sangka kamalig sa ibabaw ka sangka puno. Nagaparapit liwan ang huni ka mga pangka kag gamay run lang, malab-ot run tana.
"Tagbalay! Tagbalay!" singgit ni Morin, piro wara ti may nagasabat. "Tagbalay! Tagbalay!" singgit liwan ni Morin. Rapit run lang gid ang mga pangka.
"Ano to?" gulpi may nagsabat nga laki nga limug.
"Tabangi nyo ko! Ginalagas ko ka mga pangka!" singgit ni Morin.
"Kar-on lang, ah. Hulat lang anay dyan," sabat liwan ka limug.
"Tabang! Tabangi run ko palihog," ang pakitluoy liwan ni Morin.
"Kar-on lang gani. Gasipal pa ko damang ko!"
Naabutan gid si Morin ka mga pangka kag ginsulud tana sa sangka alat nga wara matapos ka rara. Gindara tana sa sangka lugar kag ginpakabit sa sangka kahoy, ginhigutan ang ana mga alima kag kahig. Wara ti tabon ang ana bibig piro indi tana makahambal.
Nagasinadya ang mga pangka hay may nadakup ruman sanda nga sutil nga bata, sangka bata nga indi kamaan magpati sa ginikanan kag mahilig gid magpabuhay antis patihun ang mga sugo. Sa kada bata nga anda madakup nagapapunsyon sanda hay may haralad sanda sa anda pinuno nga si Fanca nga mahilig gid sa mga bata. Sa sangka kumpas ka alima ni Fanca, nakahambal si Morin. Makita na ang kahadluk sa mga mata ni Morin nga mas nagpadugang pa gid sa ana kasadya.
"Buy-i nyo ako! Buy-i nyo ako!" singgit ni Morin.
"Kag sa diin kaw bay maagto? Salamat sa imo pagkasutil hay indi run kami magutman," hambal ka sangka pangka.
"Sugid ta kamo sa Nanay kag Tatay ko!" hambal ni Morin nga nagatararamos run ang ana mga luha.
"Sus, ah! Paano kaw dya agtunan ka tatay kag nanay mo? Kar-on kaw pa nanda sagapun," sabat liwan ka sangka pangka kag dayon man liwan sanda nagkirinadlaw.
"Indi! Ginasagap run nanda ako kadya!" nagahibi nga sabat ni Morin.
"Ikaw gani, kar-on man nga kar-on," sabat man ka pangka.
Nagsulud sa paminsarun ni Morin ang paghinulsul sa wara pagtuman ka ginasugo ka ana nanay kag tatay. Ang katamad na man ang nagdara kana sa lugar nga dya kag sa nagapangaun nga mga pangka. Kon daad wara run nana ginlagas ang tagbalay nga damang kag ginpadayon lamang ang pagrara ka mga alat, siguro kadya rugto run sanda nagasinadya sa punsyon sa taramnan kag nagasipal tana kaimaw kang katubo na man nga mga bata.
Gulpi nagluhod ang mga pangka kay Fanca, kag naghambal ang sangka pangka, "Mahal nga Fanca, taw-i kami ka pahanugot nga idakpun ang mga tawo sa baryo agud mangin masadya ang atun silibrasyon.”
Daw ginlibag ka bato ang dughan ni Morin sa kahadluk kag nagsinggit tana, "Indi! Indi sanda pagdakpa! Ako run lang! Indi pag-umida sanday Nanay kag Tatay! Indi pagdakpa ang mga tawo. Ako man ang may sala. Mapati run ako pirmi sa mga sugo."
Padayon ang paghinibi ni Morin asta nakabatyag tana ka tapik sa ana pungyahun. Ginbuksan na ang ana mga mata nga basa ka luha kag nakita na ang ana nanay kag tatay nga ginapukaw tana. Damgo lang gali.
Dayon na ginkupkupan ang ana nanay kag tatay kag ginsaad kananda nga mangin mabuut run tana nga bata. Ginsuhot na ang dalum ka ana kama kag ginbuul ang gintago na nga karton nga may sulud nga tagbalay nga mga damang. Ginbuy-an na sa dapog ang mga damang kag nagdiritso sa silibrasyon ka Efeso imaw ka ana nanay kag tatay.
- Katapusan -