Tuyo
ni Arlene D. Nietes-Satapornvanit
Tanan kita nakabatyag kang katuyo. Ang tuyo sara sa mga butang nga puwede mangin abyan ukon kaaway. Ano ang imo napinsaran parti sa tuyo? Kabay indi kamo tuyhon samtang ginabasa ninyo dya.
Abyan natun si Tuyo kon sa oras nga gusto run natun magturog kag mag-abot tana. Ang tuyo pasalamatan natun hay indi run kita magsagi balikwas sa katre samtang nagahulat kang katurugon. Daw ano bala ka budlay kon sa oras kang inogturog wara pa timo natuyo? Inyo man dya naagyan siguro? Ano bay ang ginahimo ninyo kon wara pa nag-abot si Tuyo?
Nabatian run natun ang hurubatun sa Ingles nga kon nabudlayan ikaw maturugan, dapat maisip ikaw kang mga karnero sa imo pinsar agud matuyo ikaw. Ginahimo man ninyo dya? Ako gintirawan ko man dya. Ugaring wara man ako gintuyo tungud nga ginpinsar ko ang mga karnero nga nagarulumpat sa kudal. Ti, paano ako matuyo hay kada lumpat nanda mas gadugang pa gani ang akun pagka-alerto. Hay basi maigo ta bala haw!
Ti, ano masami ang atun himuon para mag-abot run si Tuyo? Kon kaisa abutan kita mga inoras asta nga maglampas run tunga ka gabii, ukon asta kasanagun run kag mabatian natun ang tokturuok kang mga manok. Bugtaw pa kita gihapon. Kada sara kanatun may ana nga ginahimo agud tuyhon. Ang akun ginahimo amo ang magbasa kang akun nga libro ukon papel nga teknikal. Nagapamati man ako kang mga kanta nga indi magahud. Ukon ako mismo ang makanta. Sigurado matuyo gid ako. Kon nobela gani ang akun makaptan, sigurado gid nga mapulaw ako hay gusto ko tapuson, bisan maglab-ot pa kasanagun basta lang matapos.
Kaaway natun si Tuyo kon sa oras nga kinahanglan natun nga bugtaw kita tapos maabot tana. Kontra ko gid si Tuyo kon gusto ko nga maglantaw kang tv ukon nagapamati kang lektyur ukon sermon, ukon mag-obra sa atubang kang kompyuter, tapos maabot man tana. Daw ano bala ka budlay nga punggan ang tuyo? Ang imo nga mata kabug-at gid, kag daw masarado run gid. Sagi ang atun panguy-ab. Daw kahuruya gani sa naga-lektyur kon makita nanda nga nagapanguy-ab ang nagapamati. Inyo man dya naagyan siguro? Ano bay ang ginahimo ninyo kon mag-abot si Tuyo sa indi dapat nga oras?
Kape. Amo kuno dya ang makabulig agud madura ang tuyo. Ugaring kon kaisa daw wara ti epekto. Nahimo man ninyo kagtun ang inyo dila ukon kudton ang inyo butkun agud indi mag-atake si Tuyo? Kon may menthol nga baranyos parehas kang white flower ukon inhaler, puwede man dya gamitun. Epektibo man ayhan? Kon sa opisina, mahimo man nga magtindog kag magpanaw-panaw sa sagwa agud madura ang tuyo.
Kon bastante ang atun turog sa gabii, mga pito asta walo ka oras sa mga bataun pa, kag mga -pito oras sa medyo may edad run, siguro indi kita matuyo sa adlawun. Kon bastante ang atun aktibidades sa adlawun, pagkagabii, maturugan gid kita. Suno sa mga sinulatan, kon gabii run, indi magkaun kang mga bug-at sa busong agud nga indi maistorbo ang atun sistema sa lawas. Mag-inom kang mainit nga irimnun parehas abi kang gatas, tsokolate, kag tsa nga wara ti caffeine, parehas kang chamomile nga tsa.
Ti, kabay nga indi kita magkaproblema parti sa tuyo. Kon gintuyo kamo samtang ginabasa ninyo dya, sa sunod nga tiyempo nga indi kamo katurog, basaha lang ninyo liwat dya para matuyo kamo, kag kabay nga magmuuk ang inyo nga turog pagkatapos basa.
* Litrato: Himo ni Frederick Lord Leighton halin sa http://teresainfortworth.wordpress.com/2013/06/01/the-first-day-of-june/.