Yuhum
ni Danny S. Tabuyan
Una nga Bahin
Ang nagalapnag nga hitabo kadya nga mga inadlaw amo ang ginatawag kang kalabanan nga “Pope Francis effect,” ang inspirasyon nga naagum kang raku nga mga tawo tungud kang pagduaw ka Santo Papa sa Pilipinas kadyang nagligad nga Eniro 15-19, 2015.
Ang karisma kadyang Santo Papa tama ka makaralaton sa mga tawo nga ana masugata, makamusta, makaimaw kag bisan sa mga nakakita kanana nga nagaagi sakay sa anang Popemobile kag bisan pa gani sa mga nakakita lang kanana sa tilibisyon. Nagatugro kang bahul nga kakunyag kag nagatandug kang baratyagun, indi lamang sa mga tumuluo nga Katoliko kondi bisan pa sa mga indi Katoliko. Nagatugro dya kang indi masaysay nga baratyagun nga nagahatud kang kalipay kag paglaum sa mga tawo. May dyan nga nagturo ang andang mga luha sa kalipay sa paggkakita lamang kay Pope Francis.
Natandug gid ang tagipusuon ka Santo Papa sa ana pagsugata sa mga pamatan-un sa Unibersidad ka Santo Tomas sa Manila nga gintambungan kang haros mga tatlo ka laksa (30,000) nga mga pamatan-un, tungud kang mga ginpaambit ka darwa ka kabataan nga nakauli sa mga karsadahun kag nag-agum ka tam-an nga kabudlayan, kapintas, paghingalit kag pag-abuso tungud kang kapobrihun, nga ana sanda ginhakus kag ginpangabay ang tanan nga magpahayag ka dugang pa nga pagkahanuklog kag pagkakabalaka.
Si Glyzelle Palomar, 12 anyos, kag Jun Chura, 14 anyos, darwa sa mga kabataan kang karsadahun nga ginsapupo kang Simbahan.
Si Chura, mabinatyagun nga nagkuon sa Santo Papa: “Raku kang mga kabataan ang ginpabay-an ka andang mga ginikanan. Raku kang mga kabataan ang nagsulud sa druga kag prostitusyon.”
Kag sa anang hambal sa Santo Papa, si Palomar nagkuon nga nagahagu-hagu ka hibi: “Andut nga gintugutan kang Dyos nga matabo ang dya nga mga butang kanamun? Wara man ti sala ang mga kabataan ....”
Wara lamang ginbasa ni Pope Francis ang anang ginpriparar nga harambalun sa Inglis agud nga paagi sa anang kaugalingun nga lingwahi nga Espanyol ana matugro ang anang tinagipusoonon nga hambal: “Tana (si Glyzelle) gid lang ang nagpamangkot ka dyang pamangkutanun nga wara ti makasabat, kag wara na pa ginpahayag dya paagi sa mga tinaga kondi sa mga luha. Ang alibutod kang imo pamangkot ... haros wara ti sabat .... Lamang kon kita man makahibi nahanungud sa mga bagay nga imo ginkuon nga makadab-ot kita sa pagsabat karia nga pamangkot. Iwan haw nga ang mga kabataan nagaantus ka labi? Andut nga ang mga bata nagaantos? Kon ang tagipusuon makapamangkot sa kaugalingun kag makahibi, ti may mahangpan kita. May mga kalibutanun nga pagkaluoy nga wara ti pulos.”
Naghambal Si Pope Francis nga indi na masabat ang mga pamangkot ni Jun kag ni Glyzelle pero ang mga tawo sarang nga maghangup sa mga pobri kag mga ginapigus nga may pagkaluoy kag pagpalangga.
Ang anang kuon: “Pinalangga nga mga kabataan, ang kalibutan kadya indi kamaan maghibi. Ang mga wara ginasapak nga katawhan, ang mga pinabay-an sa binit, amo ang nagahibi. Ang mga sinikway nagahibi. Piro wara natun mahangpan ka mayad ang nahanungud sa dyang mga tawo nga nagakinahanglan. Kon indi kamo magtuon kon paiwan maghibi, indi kamo magmangin mayad nga Kristyano. Magpakaisug: indi maghadluk nga maghibi. May mga riyalidad gid sa kabuhi nga makita lamang natun paagi sa mga mata nga nalimpyuhan ka atun mga luha. Ginaagda ko ang kada isara rugya sa pagpamangkot sa inyong mga kaugalingun: Nakatuon bala ako kon paiwan maghibi? Nakatuon bala ako maghibi para sa mga wara ginasapak ukon sa mga kabataan sa karsadahun nga may mga problima sa druga, ukon ang gin-abusohan nga bata? Piro masubu lang hay may mga nagahibi tungud lain tana ang andang luyag.”
- Sundi ang kasugpon -