Yuhum
ni Danny S. Tabuyan
Ikatlo kag Katapusan nga Bahin
Kang Domingo, Eniro 18, 2015, ikaapat nga adlaw kang pagduaw ka Santo Papa sa Pilipinas, ana ginpangunahan ang Santos nga Misa sa pagpasidungug sa Santo Niño sa Luneta nga gintambungan kang haros pito ka milyon ka mga tawo bisan pa nga sigi-sigi ang pag-uran.
Sa anang sirmon, nagkuon tana, “Nalipatan natun ang magpabilin sa mga marahalun gid nga butang. Nalipat kita magpabilin nga mga bata ka Dyos sa atun tagipusuon. Hay ang mga bata, kuon ka Ginoo kanatun, may anda kaugalingun nga kaaram, nga bukun ti kaaram kang kalibutan.”
Ana gintumud ang imahin kang bata nga si Jesus. “Ginsuksukan ka bayo ka hari, ginkoronahan kag nagabitbit ka sitro, globo kag krus, Tana nagapadayon sa pagpadumdum kanatun kang angut sa tunga ka Ginharian ka Dyos kag kang misteryo kag pagkabata nga ispirituhanun. Mahuyang ang to nga bata nga nagakinahanglan kang pag-apin, tana nga nagdara kang kaayad, kaluoy kag katarungan kang Dyos sa kalibutan.”
Dugang pa kang Santo Papa nga ang Pista ka Santos nga Bata, nagadara sa igtalupangud ka Simbahan kang importansya kang pag-apin sa panimalay, kaangay nga ang anang kalibutanun nga tatay nga si San Jose nga nag-apin man ka Sagrada Pamilya ka Nazaret. Kag suno man kanana, ang matahum nga pagpahayag ka dya nga rilasyon sa Bata nga Kristo gintirawan dyan sa pagdalagan ka mga pungsod agud magtabang sa mga Pilipino mga nasangtan ka bagyo Yolanda.
Ang Santo Papa nagakasubu gid tungud ang panimalay, “amo ang masami nga nagakinahanglan nga apinan batok sa ananay piro makataragam nga mga pag-ataki kag mga programa nga kontra sa tanan nga atun ginapangayabtan nga matuod kag sagrado, tanan nga labing matahum kag dungganun sa atun kultura.
“Kinahanglan natun nga turukun ang kada bata bilang sangka rigalo nga batunon, palanggaun kag apinan. Kag kinahanglan natun kabalak-an ang atun mga pamatan-un, indi sanda pagtugutan nga agawan ka paglaum kag silutan nga mag-antos sa karsadahun sa bilog nanda nga kabuhi.
“Kabay nga ang Santo Niño magpadayon sa pagbindisyon ka Pilipinas kag magsagod ka mga Kristyano ka dyang bantog nga pungsod sa andang panawagan nga mangin mga saksi kag mga misyoniro kang kalipay ka Ebanghilyo, sa Asya kag sa bilog nga kalibutan.”
Kang nagapauli tana sa Roma sakay sa eroplano, ginpamangkot tana ka sangka Pinay nga kaimaw sa mga mamantala, nga si Kara David, kon ano ang ana nga natun-an sa mga Pilipino.
“Ang mga hulag! Ang mga hulag ang nagtandug kanakun. Bukun lang dya ti mga pangpormal nga mga hulag, dya mga manami nga mga hulag, mabatyagan nga mga hulag, mga hulag ka tagipusuon,” ang sabat na.
Ginsaysay ka Santo Papa ang mga minsahi nga ana natun-an, ang mga ginhimo ka mga tatay kag mga nanay sa andang mga kabataan; ang pagdumdum ka andang kabataan kag pagdara kananda agud mabindisyonan ka Santo Papa sa anang paglubas, ang andang pagbayaw ka andang mga bata nga may pagpabugal, ang andang “hulag nga nagahalin sa tagipusuon.
“Piro ang kon paano nanda ginhimo dya amo ang nag-igo kanakun. Ang hulag kang pagkananay, kang pagkatatay, kang kakunyag, kang kalipay.
“Ang ikarwa nga hulag nga mas labi nga nakaigo kanakun,” padayon ka Santo Papa, “amo ang kakunyag nga wara ti pakunokuno, ang kalipay, ang kasadya, ang ikasarang sa pagsaulog. Bisan pa nga nagauran, ginsugidan ako kang isara ka mga manogdumara ka mga sirimonyas nga nakatuon gid tana tungud ang mga manogsirbi (sa Misa) wara nagadura ang andang mga yuhum. Amo ra ang kalipay, ang wara ti pakunokuno nga kalipay. Bukon ti ginpinta nga yuhum. Ang amo ra nga yuhum nagatuhaw lang, kag sa likod karia nga yuhum, rugyan ang normal nga kabuhi, rugyan ang mga kasakit, ang mga problima.”
Ana natun-an nga ang mga Pilipino amo “ang katawhan nga makamaan mag-antos, kag makasarang magbangon.”
Ang mga Pilipino nakunyag gid, nalipay, natandug ang baratyagun kag ang kabuhi tungud sa makagaranyat, puraw kag daw wara nagakapuas nga yuhum ka Santo Papa. Sa bahin man ka Santo Papa, indi lamang nga nagtugro kag nagtudlo tana ka duro nga harangdun nga mga butang, kondi nga ang kabakud kag kaisug ka mga Pinoy sa pag-atubang kag pagpakigbato sa mga pag-antos kag mga kasakit sa kabuhi nga ginapahayag ka bunayag nga yuhum, nagtudlo man kanana kang duro nga mga butang kag nagtugro kanana ka inspirasyon, nga bisan masaku ang mga hirimuon sa sulud ka lima ka adlaw nga pagbisita, daw wara nagahubas ang anang inirhiya, buta gihapon kang kakunyag kag kalipay para sa mga tawo.
- Katapusan -
Ginbasihan nga mga sinulatan:
Angeli Mae S. Cantillana / The Varsitarian: “Why do children have to suffer? Francis stumped, moved”
CNA/EWTN: “Full transcript of Pope Francis’ Press Conference aboard the papal flight”
Raymond A. Sebastián/CBCP News: “Pope to ‘selfie generation’: Think well, feel well, do well”
Raymond A. Sebastián/CBCP News: “Santo Niño reminds us of things that matter
Seàn-Patrick Lovett: “Pope tells youth in Manila: be surprised by God's love”
The Philippine Star: “Pope stumped: Why does God allow children to suffer?”
Vanessa Puno/CBCP News: “Pope in Tacloban: Jesus is always with us”