Ang Pundasyon ni Mahong
ni Mark Anthony Q. Orquejo
Buta kang kasadya nga nagatumbo-tumbo si Mahong pauli sa andang balay. Lima ka panid nga notebook kag darwa ka bolpen ang anang bitbit. Buhay na run ginahulat ang pag-abot kang adlaw nga tana tawgun nga estudyante. Sa pagbukas kang klase, ang anang handum matugruan run kang katumanan.
Pag-abot na sa balay, dayon na tawag kay nanay na para ipakita ang anang pinamakal.
“Nay, lantawa bla dya ang dara ko. Sulatan ko dya ka ngaran ko para di madura.”
“Baw, Toto Mahong, indi kaw namun masarangan paeskwelahun ni tatay mo kadya nga tuig,” sabat ni nanay na nga may kasubu. Gin-ubos ka peste ang parayan nga ginpanguma ni tatay mo. Wara gid kami ti panggasto kanimo.”
Nautod ang nabatyagan nga kasadya ni Mahong sa nabatian. “Sige, Nay, taguon ko lang anay ang mga gamit nga dya. Sa sunod lang ko maeskwela kon may kwarta run kita.”
Imbis nga mamirit si Mahong nga mag-eskwela, nagbulig dya kay tatay na sa taramnan kag kay nanay na sa pagpamaligya ka laswa. Nalipay gid ang mga ginikanan ni Mahong sa anang katandus.
Sangka adlaw, naglisensya si Mahong nga maagto sa banwa agud mangita obra kag mauli lang kon Sabado kag Domingo. Nagpasugot man ang mga ginikanan na.
Natapos ang pira ka tuig, ginhagad ni Mahong ang anang mga ginikanan nga mag-agto sa banwa. Sakto gid sa adlaw kang andang anibersaryo. Ginlagaw-lagaw sanda ni Mahong sa bilog nga banwa, kag ang urihi nanda nga gin-agtunan amo ang eskwelahan, nga buta kang mga tawo. Natingala ang mga ginikanan ni Mahong.
“Rugya ikaw, Pangga, nagaobra haw?” pamangkot ni nanay na.
“Huud, Nay!”
Samtang nagapungko sanda, hinali nga ginlawag ang ngaran ni Mahong. Natingala gid ang mga ginikanan ni Mahong kang hinali sanda nga gindapit ni Mahong pasaka sa entablado.
“Ano to ang gindawo mo, Toto?” ang pamangkot ni tatay na samtang nagapanaog sanda.
“Diploma dya, Tay, Nay. Kadya nga adlaw nakatapos ako sa pag-eskwela sa hayskul,” kag gin-umpisahan saysay ni Mahong ang tanan. “Kang pag-agto ko rugya sa banwa, nangita ako kang obra nga pwede ako makaeskwela. Rugya ako nagtupa. Ako ang hardinero rugya, kag kag kon gabii, estudyante ako. Libre ang akun pag-eskwela kag may alawans pa.
“Ginlikum ko dya kaninyo agud indi kamo magkabalaka. Regalo ko dya ang diploma kaninyo sa anibersaryo ninyo. Indi kamo magkabalaka sa panggasto ko sa kolehiyo. Nakapasar ako bilang iskolar kang dyang eskwelahan asta makatapos ako. Sa gihapon mauli ako kada Sabado kag Domingo agud magbulig kaninyo sa taramnan.”
Ginhakus ni nanay na kang hugut si Mahong.
“Sigi lang, Pangga, eskwela ikaw kamayad. Suportahan kaw namun asta sa masarangan namun. May nasuptan kami sa pira ka tuig nga abi namun nagaobra lang ikaw rugya. Para dya kanimo. Pinakabahul mo nga regalo kanamun ang makatapos ikaw kang pag-eskwela sa piyak kang atun kaimulon.”
“Huod, Nay, maeskwela ako kamayad para kaninyo ni Tatay. Ang atun kaimulon ang akun pundasyon sa paghimurat. Magaabot gid ang adlaw nga mangin matawhay ang atun kabuhi.”
- Katapusan -
* Litrato: Halin sa http://peoplereading.blogspot.com/2011_06_01_archive.html.
RSS Feed
