Kang Ako Gamay pa kag ang Simana Santa
ni Rejie A. Talagtag
Rapit lamang dun ang Byirnes Santo. Maprusisyon duman sanday Biboy halin sa binit-dalan kang Barbaza National High School asta sa simbahan kang Aglipay sa Jinalinan. Hwibes pa lang it aga, nagatukar dun ang andang radyo nga nakatuon sa Bombo. Ang sambangi na nga talinga wara gid nagahalin sa pagpamati kang mga drama nahanungud sa Bibliya. Halin sa istorya ni Abraham asta sa pagkamatay ni HesuKristo sa krus. Darwa ka adlaw ang wakal kang radyo piro wara gid tana gintak-e ka pamati.
Manug-alas dose dun sa adlawun, adlaw nga Byirnes, kang ginhambalan tana ni nanay na nga magparigos.
“Indi takun, ah,” ang anang sabat. “Wara pa gani matapos ang drama sa radyo. Nami daan dya ang istorya ni Samson kag Delilah,” ang ana pa nga sugpon.
“Di bala kamaan kaw nga rapit lamang mapatay si Kristo. Pagrigos dun to hay kadu dun kon kar-on pa sa hapon,” ang kara ni nanay na kana. Warat may nahimo si Biboy kondi magsunod.
“Nay, si Ramram dya gasipal ka kutsilyo!” ang singgit ni Biboy samtang nagarigos tana sa gripo sa kilid kang andang balay. Nakit-an na ang ana libayon nga naga lagis-lagis ka kawayan.
“Ay, abaw nga bata! Indi tana pagsipali da. Mapilas kaw gani kar-on indi gid mag-ayad hay Simana Santa kaya,” ang kara ni Nanay na kay Ramram kag dayon balbal sa buli na pagkatapos buul ka kutsilyo sa bata. “Parigos to sunod kay Manong mo.” Kag dayon na balik sa kusina.
Nagparapit sa gripo si Ramram samtang nagahibi kag gaturo pa ang sip-on. “Ti, mirisi eh,” ang suog pa ni Biboy sa libayon na samtang nagaparigos tanda.
“Para sa diin tana da ang mantika nga ginahimo mo, Nay?” ang pangusisa ni Biboy kang nakita na si nanay na nga nagapabukal kang gata kang niyog.
“Mahimo ako kang lana para kay Lola mo hay ilakut na sa mga kahoy-kahoy nga ginagamit na sa pagbulong. Nami kaya nga tion maghimo lana,” ang sabat ni nanay na kana.
“Ah,” ang sabat ni Biboy bisan wara na maintindihi ang rason.
“Indi pagkawkawa ang mga paraspas nga nagabitay sa gawang, Ramram,” ang saway ni Nanay na kang nakita nga ginasipalan kang bata ang krus nga dahon ka niyog nga ginpabindisyunan na sa simbahan kang nagligad nga Domingo de Ramos. “Pangontra da sa mga malain nga ispiritu hay patay daan si Hesus kaya. Sigi kaw, sudlon ta ka tamawo kar-on sa gabii kon huksun mo ra sa pwirtahan,” ang pahug pa ni nanay na. Sa kahadluk kang bata, nagdalagan tana pasulud sa kwarto kang nag panimuron kapay.
“Nay, ano oras ta gali mapanaw sa simbahan?” ang pamangkot ni Biboy kang mga alas kwatro dun sa hapon.
“Dapat antis mag ala-sais makaabot dun kita sa Jinalinan hay matabo lang kita sa prusisyon paadto sa simbahan,” ang sabat ni Nanay na. “Paghimus dun para indi ta kar-on magdinali-dali.”
“Tapuson ko lang ang istorya kang Pito Ka Minsahi ni Hesus sa Krus,” ang hambal ni Biboy samtang ang talinga sa radyo nakatuon.
Pasado alas-sais dun kang makaabot kanday Biboy sa Jinalinan. Lauhon abi ang taramnan nga laktudan nanda amu nga ginbaybay nalang nila ang suba paadto sa kanipaan nga sa likod lang kang dalanun. Nabasa pa ang dilargo ni tatay na hay nakadalin-as samtang ginapas-an ang anang agot nga bata.
“Sindihi dun ang kandila nga dara mo kag magsunod kanamun ni Tatay mo sa prusisyon,” ang hambal ni nanay na kay Biboy kang nag-agi dun ang prusisyon sa anda tubang.
“Diin ta nga patron matawas, Nay?”, ang pamangkot ni Biboy kang ana matalupangdan ang nasarisari nga mga istatwa kang mga santos nga ginapas-an kag ginaguyod kang mga tawo.
“Sa ana ka barangay ta, eh. Pangitaa ang istatwa ni Hesus nga nagapas-an ka krus kag ang roba na kolor tapul. Amo da atun,” ang sabat in Nanay na kana.
“Aguy! Nay, sakit ang turo ka kandila sa lima ko,” ang riklamo ni Biboy.
“Pagpaksi lang to kang dahon sa binit ka dalan kag ituslok sa buli ka kandila para may turuan tana. Hambalan kaina magdara kang karton mong,” ang sabat kang nanay ni Biboy.
“Ti ano oras tatun makaun? Nagutum dun ko?” ang riklamo na liwat.
“Maan kanimo, Biboy, ah. Rapit ta run lang sa simbahan. Pagkatapos pahumot kang mga santos kar-on mabakal ta ka tinapay,” ang sabat ni nanay na kana kag nagpadayon tanda panaw.
“Nay, ano tana ra dapug kang mga santos man? Daw parihas kang pahamot nga gintugro ka maninay mo halin sa abrod. Sayud,” ang hambal ni Biboy kang matapos dun ang misa.
“Amo gid man tana ra ang pahamot nanda. Indi tana pagpalibugi da,” ang sabat ni nanay na. “Sagapa si Tatay mo kag mga libayon mo hay mauli dun kita. Gabii dun daan. Ang dapli kar-on to sa balay likwatun duman ka kuti.”
Manami lang balikan ang mga ikspiryinsya natun kang una nga tyimpo. Amo dya ang sara sa mga hitabo sa akun kabuhi kang ako gamay pa kang tion kang Simana Santa.
Ikaw, paano ikaw nagpamalandong?
- Katapusan -