Si Tatay Pabling
ni Salvacion Maldecir
"Anak, kon tugruan ikaw kang atun Tatay sa langit kang kahigayunan nga maatubang mo tana sa pirsonal, ano ang gusto mo ipamangkot kana?” ang pamangkot ni Tatay Pabling kanakun.
Halin sa San Joaqin, nagpadayon ako kang akun hayskul sa syudad kang Iloilo. Sa idad nga trisi anyos, natun-an ko kon paano magpangabuhi nga nagaisaranhun kag marayu sa prisinsya kang akun pamilya. Natun-an ko man kon paano makipag-abyan sa mga tinuga nga bag-ohanun lang sa akun panurukan. Nangin mabakud kag maisug ako sa pag-atubang kang mga pagtiraw sa kabuhin.
Sa kada hapon, antis ako mag-uli sa akun ginadayunan, wara gid ako nagakalipat nga maghapit sa balay parangadian (adoration chapel). Rugya ko nakilala si Tatay Pabling nga isara sa nagabulig sa pagdumara kang balay parangadian kag nagatatap kang mga tanum sa palibot kaimaw kang anang asawa nga si Nanay Gina. Sa idad nga singkwinta anyos, maniwang kag maluya run si Tatay Pabling. Makita ko sa anang panglihuk ang wara run ti ikasarang mag-obra kang mga mabug-at nga orubrahun bisan ang pagtatap kang mga tanum sa palibot. Piro bisan sa amo nga sitwasyon, nagaikstra pa si Tatay Pabling bilang gwardya sa sangka unibersidad kon gabii. Para kana indi sablag ang kamal-amun para masakdag na ang anang pamilya bilang harigi kang anang panimalay.
Sa padayon ko nga pagbalikbalik sa balay parangadian, indi ko malikawan nga makabatyag kang kaluoy sa sitwasyon ni Tatay Pabling. Rugya ko naman-an nga may ginabatyag gali tana nga sakit kag, suno sa doktor, nakatalana run kon san-o tana madura sa kalibutan. Sakit sa bato ang risulta kang anang laboratoryo kag gintunaan man kang amat-amat nga pagkadura kang anang panuruk bangud sa komplikasyon sa sakit na nga dyabitis. Piro wara nagpakita kang kahadluk si Tatay Pabling nga maabot ang tion nga tana magabiya kag indi na run makita ang mga tawo nga nagapalangga kana. Isara run ako nga nagapalangga kana. Ginkabig ko tana nga ikarwa ko nga tatay.
Hana ko run nga sabtun ang ana pamangkot kang nakita ko ang pula nga lasga nga nagalatay sa anang kahig. Wara ako maghuna-huna nga wara na gali nabatyagan ang pagkutot kang lasga sa anang panit.
“Indi kaw magkabalaka, mayad man akun pamatyag,” ang dali-dali nga hambal ni Tay Pabling kang ginhaum na nga magtuhaw ruman ang kasubu sa akun uyahun.
"Tay, kon tugruan gid man ako kang kahigayunan kang Makaako nga maatubang ko tana, pamangkuton ko tana kon sin-o ang nagtuga kana, antis na kita gintuga paagi sa anang wara ti katupung nga gahum, kinaadman kag gugma?” ang akun sabat.
Daw sa nahangyus si Tay Pabling sa akun pamangkot. Wara na ginlauman ang akun pamangkot. Bisan gani tana, indi man makasabat sa ana mismo pamangkutanun para sa Tagtuga. “Pagabatunon ayhan ako sa Anang ginharian? Sa akun bilog nga kabuhi halos tanan nga malaot nga buruhatun akun ginhimo. May lugar ayhan para sa sangka makasasala pariho ko?” Ginpabakud ko si Tay Pabling nga anang kalisud kag kasakit, ang anang pamilya, kag ang mga tawo sa anang palibot padayon sa pag-unong kag pagbaton kana, ang Diyos pa ayhan? Ang Ginoo magabaton sa bisan sin-o nga magbalik kana.
Ang gintalana nga bulan kang anang kamatayun nag-abot piro nalampuwasan ni Tay Pabling. Padayon dya sa pagpangabuhi kag padayon man ang amun pagkit-anay sa balay parangadian. Nagpasalamat tana kang bahul sa Ginoo sa pagtugro kang dugang nga kabuhi. Nagpasalamat man tana kanakun sa pagtugro ko kang tinion nga makaimaw ko tana sa adlaw-adlaw bisan sa maniki lang nga oras.
May mga inadlaw man nga indi kami makakit-anay ni Tatay Pabling. Masaku man tana sa pagtambong sa tion kang skidyul na sa pagdayalisis. Sa tagsa ka inadlaw nga nakalampuwas, indi ko man malikawan nga magpamangkot kon makit-anay pa kami gyapon nga darwa. Sa tion nga matuipan na nga masubu ang kurit kang akun nga nawong, dayon naman sugpon nga “Huud, makit-anay pa kita sa rum-an."
Kinahanglan ko man batunon nga maabot ang tion nga indi ko run tana makita kag maistorya. Kinahanglan ko batunon nga ang isara kanatun magbiya kang tayuyon kag kita nga nabilin magpadayon kang atun gin-umpisahan kag maghulat kang gintalana nga tion sa pagtabok sa pihak nga kinabuhi.
Wara ko ginpaabot nga ihuksun ni Tatay Pabling ang ana kulintas nga iskapularyo sa anang liug kag gindawo kanakun.
"Anak, itugro ko kanimo ang kulintas nga dya hay wara run ako ti tyimpo nga magbakal kang bag-o kag ipabindisyunan. Indi ikaw magkabalaka hay ginhinyo man ni Nanay mo Gina nga kanimo ko lang ipaambit para may handumanan ikaw kanakun kag para indi mo ako malipatan. Mag-andam gid ikaw pirmi kag padayon nga mangin mabakud sa pag-atubang kang mga sablag nga imo masugata samtang nagakabuhi ikaw rugya sa kalibutan. Indi gid magkalipat sa pagtawag pirmi sa atun Ginoo hay tana lang nakamaan kag maggiya kanimo sa mayad nga dalan. Indi gid ikaw magdura kang pagtuo Kana hay bisan sa pinakamasakit nga hitabo sa atun kabuhi rugyan lang tana nga nagaunung sa kalisud nga atun nabatyagan," ang malawid nga laygay ni Tatay Pabling. Kag sa amo kato nga tinion nagtuduk sa akun tagipusuon ang makaralaton kag matam-is nga yuhum ni Tatay Pabling.
Wara ko dayon nakita ang nagapaagto nga si Nanay Gina hay ginlubug kang mga luha ang akun mga mata. Natalupangdan ni Nanay Gina nga sa daw naurungan ako sa akun ginatindugan gani nga ginbahul na ang ana mga tikang paagto kanakun. Urihi ko run natalupangdan kag namarasmasan nga wara run si Tatay Pabling sa akun atubangan. Nahangyus ako hay ang kulintas nga iskapularyo hugut ko man nga ginakaptan piro naman-an ko sa akun nga kaugalingun nga mismo si Tatay Pabling gid ang nagdawo kanakun nga nagapamilinbilin.
"Tata, rugya gali ikaw? Kang sarang simana pa ako nagalaum nga magsugat-anay ang atun nga banas. Mayad gid hay naabtan ko ikaw kadya. May ginpaalinton nga minsahi si tatay mo Pabling kanakun para kanimo. Indi run ikaw magkabalaka hay sa mayad run tana nga kahimtangan kag sa dalayon run nga magpahuway. Wara na ikaw ginpaman-an hay indi tana gusto nga masubuan ikaw. Rugyan lang tana nga nagabantay kanatun kaimaw kang mga anghil,” ang panaysayun ni Nanay Gina.
Hugut nga ginhakus ako ni Nanay Gina agud nga maghaganhagan ang sakit nga akun nabatyagan sa amo to nga tion. Ginhambalan na ako nga indi magmaramayha sa pagparapit kang kadampig sa tion kang kalisud hay rugyan lang tana nga handa magbulig. Bahul man ang pasalamat na kanakun hay nakit-an na kon daw ano ang nga kalipay sa uyahun ni Tatay Pabling kang nag-abot ako sa anda nga kabuhi.
Urihi ko run naman-an nga handum gid gali ni Tatay Pabling nga may bata nga babayi.
- Katapusan -