Sal-i ang Maram-an
ni Mark Anthony Q. Orquejo
“Andut nga higku tana ang pusod mo nga rian haw?” pamangkot ni Aling kay Simo samtang nagaparigos sanda sa suba.
“Si Nanay abi mong. Ginagarut na takun ka buga ka minama na kada gabii. Para kuno nga indi magduro ang lugay ko sa busong,” ang pakusmod nga sabat ni Simo kay Aling.
“Ano ra ang minama, mig, haw?” wara’t kalibutan nga pamangkot ni Aling kay Simo.
“Kita mo ra ang mga ginausap kang mga mal-am? Ang Star Margarine bala ra ang surudlan na haw,” sabat ni Simo sa inosenti nga amigo.
“Ah! Nakita ko man ra kay Nanay. Ang Star Margarine nga may sulud dahon kang buyo, apog, maskada, kag bunga? Haros adlaw-adlaw ko nga makita si Nanay nga gausap man kara, pero wara takun gapasugot nga ibuga na sa akun busong hay nabahuan takun. Bunga tana ka agho ang akun ginakaun ko hay bukut baho,” nagangisi nga sabat ni Aling.
“Mayad gali tana imo. Tingala ko man nga limpyo tana imo pusod. San-o pa tana ra matak-an si Nanay magmama man? Gairitum run gani unto na ka mama, hasta ako tana umidun na pa? Kis-a kon di takun ka rigos paagto sa eskwelahan hay adlawun run ko ka bugtaw, gapanapug takun ka minama. Mayad siguro taguon ko ra ang maram-an na bay para maglimpyo man ang pusod ko parehas ka imo,” sabat ni Simo nga may pagkaima kay Aling.
“Siguraduha lang nga indi kaw madakpan kon taguon mo gid man ang maram-an ni nanay mo,” balus ni Aling. “Makatiraw kaw gid ka guripat kon madakpan na kaw. Pagmama man lang daan ang kalingawan nanda karia. Libayun ko gani mong nakatiraw pakdul hay ginsipalan na maram-an ni Nanay. Mas kaaradik pa ang pagmama para kananda kaysa dota.”
“Hambalun ko run lang gali si Nanay nga wara run ako ti lugay hay nagakaun man ako kang bunga kang agho para indi na run ako pag bugahan kada gabii. Imawan mo ko kar-on, mig, ha? Mamuul ta ka bunga ka agho sa bukid para may ipakita ko kay Nanay nga ebidensya kag para maglimpyo run man ang akun pusod,” pang-agda ni Simo sa anang amigo.
“Ayos, mig. May naman-an ako nga burul-an kang bunga kang agho. Indi mo pagsugid sa iba, ha? Basi maubos kag mabalik kaw sa minama ni nanay mo,” nagakadlaw nga sabat ni Aling.