<![CDATA[DUNGUG KINARAY-A INC. - Cornelio V. Ysulat, Jr.]]>Sat, 04 Nov 2023 13:12:16 -0400Weebly<![CDATA[Ang Togalpo nga Primyo]]>Tue, 24 Jan 2017 00:21:05 GMThttp://dungugkinaray-a.com/cornelio-v-ysulat-jr/ang-togalpo-nga-primyo
Picture
Halin sa https://m.tempo.co/read/news/2014/07/28/058596237/warga-terbangkan-balon-udara-di-makam-desa


Ang Togalpo nga Primyo
ni Cornelio V. Ysulat, Jr.


​Nagalinopok lang ang mga kwitis, libintador, kag trayangolo sa palibot hay dali run lang paskwa. Galinagabung man mga kawayan nga kanyon sa ingud ka balay namun. Bangud hay rapit lang sa kodal ka amun balay, mabatian anay mapurus nga paghuyup sa boho kang kanyon antis higupun ang hangin kang kalayo ka mitsa nga ginasindi antis maglopok. Kon kaisa togalpo ang lopok nga koon ka mga nagatiriripon daw ingaw lang kang koti. Gosto man daad namun sa balay nga magpalopok kang kanyon nga kawayan piro indi magsogot ang mga ginikanan namun nga istrikto hay nali kami malokpan. Ti gapanilag lang kami sa nagalinopok sa palibot.
 
Mga tatlo ka adlaw antis paskwa, sa tunga ka amun kaima, si Bodoy, ang bata ka amun bolig nagkoon nga sa biris-akan kang kahoy sa likod, may kawayan to nga bilog kag sarang mahimo kanyon-kanyon. Nagdaralagan kami sa likod piro may pagtihin man hay nali maman-an ka amun ginikanan, kara gid masonod! Nadogangan ang amun kakunyag kang makita namun nga indi kadangat sa sangka dupa ang kalabugun kang kawayan. Nami hay gamay lang kag mag-an hakwatun kag indi kamii dali madakpan sa amun kalokohan! Dali-dali nga ginboroligan namun nga bohoan kag dugkalun ang mga boko kang kawayan. Abaw, sadya gid kami. Wara namun matalopangdi, sirum run gali. Bohay-bohay, gintawag run kami mayapon. Gintapok anay namun ang amun "mini kanyon" agud kotihun ruman tapos yapon.
 
Pagkakaun, sarasara kami balik it hinayhinay sa gintapokan ka amun siripalun. Dulum run gid. Nagkoon si Bodoy nga darhun namun sa sulud kang kosina, sa dalonghan nayon agud kon makita gid man kami, pwidi madasuk sa mga kahoy sa dalum dapog kag matalangan nga garatong. Nami ang sohistyon, kag wara borobhay, nahuman ang kanyon. Gaas run lang kolang. Sadya gid kami tubtub nanawag run amun nanay nga masaka run hay tagtororog run.
 
Nagsaraka sanda tanan nga mga imaw ko. Nagpabirtoldo takun kag nagpamiyomiyo. Napaminsaran ko, palokpon ko ang kanyon bisan ako lang. Ginplastar ko rapit sa dalonghan. Binoboan ko ka gaas. Borobhay ginhuypan. Nagbotok-botok gid ako kahuyup. Koon nanda, kon doro gani huyup mas todo lopok! Ginplano nga sobliban ko kang kalayo ang boho bisan pa gapangalag-ag ako hay nali mangusyan ang tanan sa lopok. Midyo gakudug lima ko nga amat-amat parapit sa bag-o lang ginhuypan nga boho kang kanyon.
 
"Pffftt...!" honi ka paghonos ka hangin sa kalayo nga ginsindi. Imbis ka lopok, nag-ibwal ang kalayo sa boho, nalambot oyahun ko kag nangusyan ako. Kang natalopangdan ko, nasirab run gali kiray kag miruk ko!
 
Namaho ang nairab nga bohok.
 
Pagkakita nanda kanakun sa babaw balay, nagkaradlaw sanda tanan. Koon kang tatay ko, "Amo ra ang primyo ka bata nga bungul!"
 
- Kataposan -

]]>